Om succesvol op afstand te kunnen werken is een fundamentele shift in het werkklimaat noodzakelijk. Een shift van leidinggeven vanuit controle naar leidinggeven vanuit vertrouwen
Locatieonafhankelijk werken wordt al jaren als ‘het nieuwe werken’ aangekondigd. Maar in de praktijk gaat het nog altijd vaak gepaard met de nodige onzekerheid, strubbelingen en weerstand. En dat komt niet doordat locatieonafhankelijk werken niet effectief kan zijn. Dat komt doordat om succesvol op afstand te kunnen werken een fundamentele shift in het werkklimaat vereist is. Een shift van leidinggeven vanuit controle naar leidinggeven vanuit vertrouwen. Een shift van werken vanuit volgzaamheid naar werken vanuit eigen motivatie, initiatief en verantwoordelijkheid. Kortom: de shift naar zelfsturende teams. En die shift heeft bij veel organisaties nooit plaatsgevonden.
Maar nu we ons in een periode bevinden waarin velen noodgedwongen thuiswerken en de kans groot is dat locatieonafhankelijk werken ook in de toekomst de norm zal blijven, is die shift in werkklimaat niet langer optioneel, maar noodzakelijk en ik durf te zeggen: urgenter dan ooit. De sleutel ligt bij zelfsturende organisaties.Want om ook in turbulente tijden effectief te kunnen samenwerken zijn organisaties nodig die ruimte geven aan leiderschap vanuit vertrouwen en die het zelfsturend vermogen van medewerkers faciliteren. Organisaties die medewerkers niet benaderen als inwisselbare radertjes in een geheel, maar investeren in een menselijke werkomgeving en inzetten op het volle potentieel van de hele mens achter de medewerker.
Altijd de mens blijven zien in de persoon die je voor je hebt. Contact blijven maken, ook als dat lastig lijkt.
Michael van Rijckevorsel
Investeer in een cultuur van vertrouwen
Hoe creëer je zo’n zelfsturende organisatie die ook in turbulente tijden kan bloeien? In het nieuwe managementboek Mooseheads On The Table: stories about self-managing organisations from Sweden delen Karin Tenelius and Lisa Gill hun inzichten. Inzichten die ze hebben opgedaan in de 20 jaar dat ze teams en organisaties hebben geleerd hoe ze self-managing kunnen worden. Hun boek biedt waardevolle antwoorden op veel vragen waar zoveel organisaties nu mee worstelen en sluit naadloos aan op de manier waarop wij bij GROWEVERYDAY aankijken tegen de toekomst van werk: de magie ontstaat bij organisaties zonder bazen, die niet werken vanuit controle, maar vanuit een cultuur van vertrouwen.
Begin bij de 6 belangrijke uitgangspunten
Veel organisaties staan in theorie wel open voor verandering, maar ze weten niet hoe ze die verandering in gang moeten zetten. Zowel leidinggevenden als medewerkers zouden vaak wel een andere manier van werken willen omarmen, die menselijker is en meer vrijheid biedt, maar ze lopen tegen uitdagingen op. Hoe creëer je zonder de klassieke ‘corporate’ structuren toch een cultuur van professionele zakelijkheid? Hoe neem je efficiënt besluiten als niemand de baas is? Hoe creëer je een cultuur die een organisatie niet alleen laat functioneren, maar ook echt doet opbloeien? Welke mindsetshift is er nodig? En nog belangrijker: waar begin je? Hieronder deel ik de 6 belangrijkste uitgangspunten:
1.Coachend leiderschap mindset is key
Om een zelfsturende organisatie te laten opbloeien is een een coachende, empowerende leider nodig die open staat om te experimenteren en die medewerker het vertrouwen kan geven om autonoom te opereren. Let wel: het vraagt een grote verandering van een directeur om dingen los te durven laten, maar de effecten kunnen heel groot zijn: hoe meer vertrouwen mensen krijgen, hoe meer zelfvertrouwen ze ontwikkelen. En hoe meer zelfvertrouwen ze hebben, hoe meer initiatief ze zullen nemen en hoe minder ze om goedkeuring zullen vragen om dingen in gang te zetten. En dat is precies waar zelfsturing over gaat.
2. Investeer in vertrouwen
Alleen vanuit dit coachende leiderschap kan een cultuur van vertrouwen ontstaan waarbinnen mensen zich open en kwetsbaar op durven stellen. En dat is belangrijk, want mensen die zich gehoord voelen, zullen sneller zich sneller gemotiveerd voelen om initiatief te nemen en hun potentieel te benutten. Medewerkers die vertrouwen krijgen en in hun kracht staan, ervaren ownership en zullen zich meer en meer gaan gedragen alsof ze niet alleen voor de organisatie werken, maar alsof de organisatie ook van hun is.
3. Accepteer groeipijnen
In een transformerende organisatie zullen ook scheurtjes ontstaan. Wees duidelijk en direct over het gekozen pad en eerlijk over eventuele consequenties die volgen. Zo zal bijvoorbeeld niet iedereen mee kunnen of willen in de veranderingen. Dat kan pijnlijk zijn, maar het hoort bij het groeiproces. Want 1 ding staat vast: mensen die betrokken zijn bij een dergelijke organisatie zullen een enorme groei doormaken, ook als ze de transitie zelf niet als positief ervaren, zullen ze er veel van opsteken.
4. It’s the culture, stupid
Een zelfsturende organisatie drijft niet op structuur, maar op cultuur. Om een organisatie blijvend en effectief om te vormen is een herijking van de cultuur nodig. Verwacht niet dat mensen die cultuur vanzelf wel oppikken, maar maak die cultuur expliciet. Vertel en laat zien welk gedrag gewenst is. Laat zelf het gedrag zien dat je van anderen verwacht. Communiceer over alles en met iedereen, van hoog tot laag. En zorg dat iedereen voldoende toegang heeft tot het management, zodat iedereen betrokken is, maar dat ook blijft.
5. Vergeet de sociale lijm niet
Informele contacten, zoals koffieautomaatgesprekken en grapjes in de wandelgangen maken een organisatie niet alleen een prettigere plek om te werken, ze zijn cruciaal voor het succes van het bedrijf, zoals Jont Groenendaal van Brighthives in dit artikel overtuigend betoogt. Informele ontmoetingen zijn cruciaal voor het creëren van verbinding en goodwill binnen teams en daarbuiten. Maar ze dragen ook bij aan de natuurlijke flow van kennis, inspiratie en ideeën binnen een organisatie. Faciliteer deze contacten, ook op afstand, door online en offline bijeenkomsten te organiseren en de roostering op kantoor zo in te richten dat mensen afwisselend toegang hebben tot mensen van verschillende afdelingen en invloedniveaus.
6. Trust the process
Zelfsturing vindt niet van het ene op het andere moment plaats. Mensen zijn gewoontedieren. Vat die neiging om vast te houden aan oude gewoonten niet op als onverzettelijkheid, maar help mensen om de transitie te maken naar nieuwe manieren van werken. Zowel leidinggevenden als medewerkers moeten intensief begeleid worden om oude gewoonten af te leren en nieuwe te omarmen. Investeer tijd en geld in dat proces. Want al kan het proces even duren en zal het niet altijd gemakkelijk zijn, de resultaten zijn vrijwel altijd de moeite waard.
'Een zelfsturende organisatie drijft niet op structuur, maar op cultuur. Om een organisatie blijvend en effectief om te vormen is een herijking van de cultuur nodig.'
Sheraz Kazmi
De toekomst is aan organisaties die investeren in de mens achter de medewerker
Om ook op afstand goed te kunnen blijven functioneren, is bij veel organisaties een shift in het werkklimaat nodig. Een shift van leidinggeven vanuit controle naar leidinggeven vanuit vertrouwen. Een shift van werken vanuit volgzaamheid naar werken vanuit eigen motivatie, initiatief en verantwoordelijkheid. De toekomst is aan organisaties zonder bazen, die niet werken vanuit controle, maar vanuit een cultuur van vertrouwen. Zelfsturende organisaties die medewerkers niet benaderen als inwisselbare radertjes in het geheel, maar die drijft op autonome, gemotiveerde individuen. Organisaties die het volle potentieel van de hele mens achter de medewerker benutten. Om een zelfsturende organisatie te laten bloeien, zijn de volgende uitgangspunten cruciaal:
- Focus op coachend leiderschap
- Bouw aan vertrouwen
- Accepteer groeipijnen
- Herijk de cultuur
- Schat informele contacten op waarde
- Neem de tijd voor het proces
Tegen welke uitdagingen van op afstand werken loop jij aan? Zet jouw organisatie al stappen in de richting van zelfsturing?