Wij geloven in de kracht van de growth mindset als sleutel voor een organisatie waarbinnen een cultuurverandering niet alleen wordt geaccepteerd, maar ook echt omarmd
Eén ding is zeker: een organisatiebrede cultuurverandering voer je niet zomaar door. Wie werkelijk een fundamentele shift wil doorvoeren, gaat beter niet over één nacht ijs. Het vraagt om een plan van aanpak op maat om adequate communicatie en om kennis van gedragsverandering. En dat je het management meeneemt in het hele proces is niet genoeg: een werkelijke cultuurverandering vindt plaats op alle niveaus: organisatie, team en individu.
Hiervoor bestaat geen one size fits all-scenario. Maar dat betekent niet dat er geen richtlijnen, beproefde inzichten en best practices zijn, waarmee je als organisatie je voordeel kunt doen en op basis waarvan je een stappenplan kunt opstellen. Bij GROWEVERYDAY hebben wij ruime ervaring opgedaan bij processen van cultuurverandering in verschillende organisaties. Hoe pak je dat aan, zonder dat het voor medewerkers een kwestie van ‘slikken of stikken’ wordt? Wij geloven in de kracht van de growth mindset als sleutel voor een organisatie waarbinnen verandering niet alleen wordt geaccepteerd, maar ook echt omarmd.
Je zou het doorvoeren van een cultuurverandering in een organisatie kunnen vergelijken met het laten bloeien van een weelderige tuin. Om dat goed te doen, heb je bepaalde condities nodig.
Sheraz Kazmi
Cultuurverandering in de organisatie: hoe pak je dat aan?
Je zou het doorvoeren van een cultuurverandering in een organisatie kunnen vergelijken met het laten bloeien van een weelderige tuin. Om dat goed te doen, heb je bepaalde condities nodig. Een vruchtbare voedingsbodem, de juiste zaden en bloembollen, planning, onderhoud en zorg. En natuurlijk moet je kunnen inspelen op factoren die lastiger te plannen zijn, zoals bijvoorbeeld de weersomstandigheden. Doe je dat goed, dan ontstaat er als het goed is een ecosysteem dat veerkrachtig is en in staat is om niet alleen te bloeien, maar ook mee te bewegen met de seizoenen.
Bij een cultuurverandering is het niet anders. Je hebt bepaalde condities nodig om het tot een succes te maken. Zo heb je bijvoorbeeld draagvlak nodig, op alle niveaus van de organisatie: van de bestuurlijke top tot aan de werkvloer. Daarnaast moeten de kernwaarden van de organisatie helder zijn, goed gecommuniceerd worden, en breed gedragen worden door de hele organisatie. Tot slot kun je het beste zorgen voor een zorgvuldige planning waarbij alle betrokkenen stapsgewijs meegenomen worden in de veranderingen die ophanden zijn, zodat het nergens te groot of te rigoureus zal aanvoelen. Zo voorkom je weerstand. Let wel: enige weerstand hoort bij verandering, dit is normaal. Maar je kunt met een helder stappenplan wel zorgen dat je niet meer weerstand oproept dan nodig.
Stappenplan: een plan van aanpak
Een goed plan van aanpak en een duidelijk stappenplan helpt je de cultuurverandering helder te presenteren, draagvlak te creëren en vooral zoveel mogelijk mensen mee te krijgen. Hoe je dit het beste kunt doen, is per organisatie verschillend, maar wij kunnen vanuit GROWEVERYDAY wel wat gouden tips delen. Zo zet je de growth mindset in om jouw organisatie van binnenuit te veranderen.
1. Gebruik inzichten van binnen én buiten
Binnen jouw eigen organisatie en vakgebied ken je alle laatste ontwikkelingen. Je weet wat er speelt en bent op de hoogte van de meest recente relevante inzichten. Maar wanneer je iets ingrijpends als een cultuurverandering wilt doorvoeren in een organisatie is het belangrijk om de blik niet alleen naar binnen gericht te houden.
Wat gebeurt er in de wereld om de organisatie heen? Welke ontwikkelen in andere sectoren zouden jouw sector mogelijk kunnen doorkruisen en beïnvloeden? Met welke inzichten en best practices uit andere organisaties en vakgebieden zou jouw organisatie z’n voordeel kunnen doen?
Welke organisaties kunnen als voorbeeld dienen? Welke organisaties hebben al fouten gemaakt waar jouw organisatie van zou kunnen leren. Kijk naar organisaties als PostNL die veel hebben kunnen afkijken van grote e-commerce organisaties, toen de digitalisering en opmars van pakketbezorging een cultuurverandering in de organisatie afdwong. Wees open en nieuwsgierig: waar liggen scenario’s klaar waar je van zou kunnen leren?
2. Start vanuit de kernwaarden
Om een cultuurverandering door te kunnen voeren en medewerkers ook helder te kunnen vertellen waar het allemaal naartoe gaat, is een inspirerend verhaal nodig. Een duidelijke boodschap over wat de organisatie vandaan komt, waar het nu staat en waar het naartoe moet. Bij een fundamentele cultuurverandering, is het raadzaam om te starten vanuit de kernwaarden: wat zijn de kernwaarden van de organisatie nu, voor de cultuurverandering? En welke kernwaarden wil je als organisatie omarmen om de cultuurverandering vorm te geven?
Een voorbeeld hiervan dat vooral aan de buitenkant goed zichtbaar was, is het lingeriemerk Victoria Secret, dat in de kernwaarden vooral aspiratie en exclusiviteit omarmde, tot de tijdsgeest het merk dwong om te veranderen en waarden als herkenbaarheid en inclusiviteit te gaan uitdagen. Nu is dit een voorbeeld dat vooral over branding naar buiten toe gaat, maar bij de kernwaarden die intern in een bedrijf worden omarmd, werkt het net zo. Wil je van ‘snel en goedkoop’ naar ‘kwalitatief goed en deskundig’ dan is dat een helder verhaal om aan medewerkers te brengen. Wil je qua cultuur fast paced en competitief naar stimulerend en verwelkomend voor iedereen? Dan is dat het verhaal dat je intern kunt beginnen te vertellen. It all starts with the story.
Als mensen zich gehoord en gerespecteerd weten, is de kans groter dat ze het verhaal dat jij wil vertellen als hun eigen verhaal zullen omarmen.
Batul Kazmi
3. Verzamel engagement
Om te achterhalen wat het verhaal is dat de lading het beste dekt en wat op het meeste draagvlak kan rekenen, heb je input vanuit de organisatie nodig. Aarzel dus niet om je oor te luister te leggen bij medewerkers, teamleiders en leidinggevenden op alle niveaus. Luister welke woorden ze gebruiken, welke zorgen er leven en welke waarden breed gedragen worden. En maak daar gebruik van door de te verwerken in het nieuwe verhaal. Als mensen zich gehoord en gerespecteerd weten, is de kans groter dat ze het verhaal dat jij wil vertellen als hun eigen verhaal zullen omarmen.
Stel een ‘engagement team’ samen, met vertegenwoordigers van alle lagen van de werkvloer. Zorg dat binnen dit team het verhaal, de doelen en de kernwaarden van de cultuurverandering glashelder zijn, zodat zij dit naar de rest van de organisatie kunnen doorvertalen. Uiteindelijk nemen mensen altijd meer aan van mensen met wie ze zelf samenwerken en met wie zij zich identificeren, dan van iemand die van buiten- of bovenaf vertelt hoe het allemaal zal moeten gaan. Zorg er dus voor dat je ‘ambassadeurs’ van de cultuurverandering implementeert door de hele organisatie heen.
4. Ga aan de slag met activatie
De overtuiging dat iedere uitdaging een kans is om te groeien, dat niets vaststaat, maar alles in beweging is, en dat iedere nieuwe ervaring je alleen maar verder brengt: dat is wat wij in grote lijnen onder de growth mindset verstaan. En juist die growth mindset is van niet te onderschatten belang, wanneer je een cultuurverandering in gang wilt zetten. Want een cultuur is eigenlijk een soort collectieve mindset. En wil je die cultuur veranderen, dan is de mindset van alle individuen die samen de cultuur vormen, het meest waardevolle startpunt.
Het is dan ook heel waardevol om voorafgaand aan een cultuurverandering al te beginnen met bewustwording en kennisoverdracht op het gebied van de growth mindset. Gebruik inzichten vanuit de communicatie, psychologie en gedragsverandering om mensen gemotiveerd te krijgen om samen de organisatie te laten groeien en tegelijkertijd hun eigen persoonlijke groei een boost te geven. Je hoeft maar naar fysieke challenges als een marathon of een Iron Man te kijken, om te zien dat het verhaal dat je vertelt, cruciaal is voor de motivatie om iets te volbrengen. Frame iets als een marteling en niemand doet mee. Frame het als de ultieme uitdaging en de drive en saamhorigheid is enorm. Bedenk interne campagnes en interventies, zowel eenmalig als op de langere termijn. Zorg voor activatie gedurende lange periodes, om ze een vast onderdeel te maken van de organisatie en hoe jullie met elkaar omgaan.
5. Meet resultaten en deel successen
Het is inmiddels een cliché, maar daarom niet minder waar: meten is weten. Meet de resultaten, rapporteer de voortgang en deel de successen die je boekt. Pas als je weet wat de doelen zijn en hoe je die kunt meten: heb je straks heldere graadmeters voor hoe succesvol de cultuurverandering is geweest en heb je ook heldere handvatten om waar nodig bij te sturen.
Ook voor het draagvlak is het belangrijk dat mensen binnen de organisatie weten waar ze naartoe werken en waarom en wanneer zij daadwerkelijk een succes hebben geboekt. Maak inzichtelijk wat je voor elkaar krijgt en motiveer daarmee anderen om aan te haken of ermee door te gaan. Deel ook tegenvallers, om daarna samen naar een geschikte oplossing te zoeken. Zo zorg je dat de cultuurverandering niet wordt ervaren als iets dat mensen wordt opgelegd, maar als iets waarbij zij werkelijk betrokken zijn en waar zij samen aan bouwen.
6. Geef het voorbeeld
Het lijkt misschien vanzelfsprekend, maar dat is het vaak niet: geef zelf het voorbeeld. We hebben het tijdens de coronacrisis zo vaak mis zien gaan: als je op grote schaal gedragsverandering van mensen verwacht, zorg dan op z’n minst dat je zelf het gewenste gedrag laat zien. Walk the talk. Alleen dan kun je de verandering op alle niveaus van de organisatie laten doorsijpelen. Begin zelf alvast met de cultuurverandering, ook al heb je nog niet iedereen mee. Laat in gedrag en communicatie zien waar het naartoe moet, wees een voorbeeld en een inspiratie en motiveer de mensen in jouw organisatie om jouw voorbeeld te volgen.
advies nodig?
Hopelijk heb je zo een beeld gekregen van wat er allemaal bij een cultuurverandering komt kijken. Toch nog vragen? Een cultuurverandering blijft maatwerk, maar wij hebben wel een berg aan kennis om iedere organisatie een eind op weg te helpen. Zoek je een manier om voor een cultuurverandering te zorgen? Of heb je andere vragen?