Herken je dat? Je wilt iets veranderen, aan jezelf of aan de wereld, maar je weet niet hoe.
Je weet niet zo goed waar te beginnen of je denkt dat die kleine stap die je zet, die kleine verandering of die kleine bijdrage toch geen zin heeft. Laat ik je dan voorgoed uit die desillusie helpen: het heeft wel degelijk zin.
Laten we klein beginnen, bij jezelf. Misschien wil je gezonder eten, meer rust in je hoofd, meer energie of je meer verbonden voelen met anderen. Dit lijkt vaak een grote opgave, zeker wanneer je jezelf als doel stelt om elke dag gezond te eten, minimaal 30 minuten te mediteren, een uur te bewegen en dan ook nog ruimte te maken voor sociale activiteiten. Ik herken het zelf ook; dan voelt het soms als een verplichting of het voelt zo groot dat je er maar niet aan begint.
Wat als je het nu eens anders bekijkt, vanuit de kleine keuzes die je elk moment van de dag maakt. Kies je vandaag voor een gezonde maaltijd, of voor die ongezonde snack? Ga je nog dat half uurtje wandelen of plof je neer op de bank? Uiteindelijk ontstaat verandering juist door die kleine dagelijkse keuzes die we keer op keer opnieuw maken:
Zoals al deze kleine dagelijkse keuzes bijdragen aan de conditie van jouw lichaam en geest, zo dragen alle kleine keuzes die wij met z’n allen dagelijks maken bij aan de conditie van de wereld. Zo zei iemand wel eens tegen me: waarom zou ik afval scheiden, als iedereen het gewoon op straat gooit. Wat voor zin heeft het dat ik het wel doe? Stel je nu eens voor dat we allemaal zo zouden denken, en het om die reden niet zouden doen.
Ik zal je eerlijk zeggen: ik maak me soms best wel zorgen om de wereld. Documentaires als ‘The social dilemma’ en ‘A life on our planet’ zetten me aan het denken. Wat kan ik doen? Wat is mijn rol hierin? Bekijk het eens zo: uiteindelijk vormt mijn leven zich voor een groot deel door alle keuzes die ik maak, en creëren wij de wereld door alle keuzes die wij gezamenlijk maken.
Dus elke keuze telt, met name wanneer we die keuze met regelmaat herhalen en het dus een gewoonte wordt. De vraag is, is die gewoonte die ongezonde snack die je dagelijks naar binnen werkt of dat uurtje dat je lekker naar buiten gaat voor frisse lucht en beweging? Is het je dagelijkse frustratie in het verkeer of die glimlach naar een onbekende?
Dus wat kan ik doen? Dagelijks bewuste keuzes maken die goed zijn voor mij én voor de wereld. Hieronder volgen een aantal suggesties.
Mediteer elke dag
Deze suggestie was natuurlijk te verwachten van een mindfulnesstrainer ;). Voor mij is mindfulness een belangrijke dagelijkse gewoonte, een manier van leven die me helpt om als het ware van een afstandje naar mezelf te kijken. In plaats van me mee te laten nemen door mijn automatische piloot en overal maar direct op te reageren, creëer ik ruimte om bewust te antwoorden op situaties in m’n leven, op manieren die niet alleen beter zijn voor mijn welzijn, maar ook voor het welzijn van de wereld om me heen.
Doe het elke dag, of het nu 5 minuten is of een uur. Daarmee wordt het een gewoonte, net als je tanden poetsen. Je zorgt hiermee zowel goed voor je lichaam als voor je geest. Het zijn de zich herhalende stressvolle gedachten in ons hoofd die er vaak voor zorgen dat ons lichaam zich ook schrap zet. Wanneer je je geest tot rust laat komen, ontspant vervolgens ook het lichaam.
Wees vriendelijk
Als er iets is waar je jezelf en de wereld een groot plezier mee doet, dan is het vriendelijkheid. Hoe streng en oordelend ben jij naar jezelf toe? En naar anderen? En heeft dat zin? Feit is, we doen het allemaal, maar meestal heeft oordelen helemaal geen zin. Pas wanneer we onze oordelen loslaten, ontstaat er ruimte om ook de andere kant van het verhaal te zien.
Let op, dit betekent niet dat je altijd maar aardig moet doen. Aardig zijn is iets anders dan vriendelijkheid. Soms is het veel vriendelijker om iemand duidelijk de waarheid te zeggen, dan achter iemand z’n rug om te praten. Of is het veel vriendelijker voor jezelf om duidelijk je grenzen te stellen naar je omgeving toe.
Train je mindset
Richt je mindset op positiviteit en groei. We kunnen zo snel de neiging hebben om ons te focussen op wat er niet goed gaat in onszelf en in de wereld. Dit wordt ook wel de negativiteitsbias genoemd. Ook de media doen je vaak geloven dat alles verkeerd gaat. Daarom beveel ik je ook van harte aan om eens een tijdje te ‘nieuwsvasten’ en te zien wat dit met je doet.
Of oefen jezelf om meer te focussen op het positieve door bijvoorbeeld dagelijks bij 3 dingen stil te staan waar je dankbaar voor bent.
En loop je tegen een uitdaging aan in je leven, ga dan niet in de put zitten maar vraag jezelf af: wat kan ik hiervan leren? Waar liggen de mogelijkheden om hiervan groeien? Want zelfs in de grootste trauma’s ligt een enorm potentieel voor groei. Men noemt dit ook wel ‘postraumatische groei’.
Zo kunnen we ook als mensheid leren van wat er mis gaat in de wereld, zoals van de Covid19- of de klimaatcrisis. Hoe kunnen we deze situatie als mensheid gebruiken om van te leren en groeien? Wat werkt er wel? Waar willen we dingen anders aan gaan pakken?
Focus op verbinding
Laatst werd ik me hier weer eens extra bewust van toen ik en mijn broertje op een bepaald maatschappelijk thema lijnrecht tegenover elkaar bleken te staan. Ik merkte dat het me raakte en dat ik er emotioneel van werd. Ik wilde dat hij aan mijn kant stond en vond dat mijn zienswijze de juiste was. Totdat ik er even tijd voor maakte om hier bewust op te reflecteren.
Ik gebruikte hiervoor ‘The Work’ van Byron Katie en kwam tot een interessante conclusie. Wacht eens even, dacht ik bij mezelf, dus ik denk dat ik de waarheid in pacht heb. Is dat waar? Mijn broertje denkt precies hetzelfde. Wie zegt dat ik gelijk heb? En wat doet het met me om er zo naar te kijken? Het haalt me juist uit verbinding, maakt me verdrietig en gefrustreerd. En wat wil ik eigenlijk ervaren? Liefde en verbinding met m’n broertje. En ik weet dat hij dat ook wil. Dit inzicht loste een hoop voor me op. Waarom niet gewoon accepteren dat we er anders over denken? Waarom niet gewoon focussen op wat we gemeenschappelijk hebben: dat we van elkaar houden en het beste met elkaar voor hebben.
Wat als we in de wereld elkaars ‘waarheid’ gewoon konden respecteren en ondanks verschillen toch in verbinding kunnen blijven? Dat zou in mijn ogen veel onrust en strijd de wereld uit helpen.
Balanceer rust en activiteit
Dat voldoende beweging goed voor ons is weten we allemaal. Maak jij hier dagelijks de tijd voor? Ik merk zelf ook dat het soms een uitdaging is, maar dat ik me na die lange wandeling of dat uurtje ‘Natuurlijk bewegen’ toch echt veel lekkerder voel.
En wat denk je van het effect van genoeg slaap. Bij een tekort aan slaap ben ik vaak humeurig, reactief en minder gefocust. En dit heeft niet alleen effect op mijn eigen gezondheid, maar ook op mijn directe omgeving. Misschien herken je wel wanneer je partner of collega in een slecht humeur is. Dat voelen we meestal feilloos aan. En is dat een fijn gevoel? Nee, niet voor degene die het ervaart, en ook niet voor de omgeving. Dus zorg voor een goede nachtrust. Of doe tussen de middag een powernap van 20 min. Geloof me, dat doet wonderen!
Heb je moeite om te ontspannen? Weest gerust, daar ben je echt niet de enige in. Ontspannen is een kunst die we vaak zijn verleerd. Ademtherapie is een mooie methode om weer in die diepe rust en ontspanning te komen.
Voed jezelf én de wereld
Een van simpelste manieren waarop je iets kunt doen voor zowel je eigen gezondheid als die van de wereld is door de voeding die je eet en koopt. Voeding die duurzaam, eerlijk en biologisch geproduceerd is, is namelijk op alle vlakken zowel beter voor jezelf als voor de wereld. Het is heel logisch dat een wortel die verbouwd wordt op een akker die helemaal uitgeput is veel minder voedingstoffen bevat dan een wortel van een gezond stuk grond. En dat onbespoten spinazie beter voor je is dan spinazie vol pesticiden.
En het is nu eenmaal een feit dat we door veel vlees te eten, veel land en dieren nodig hebben om onszelf te voeden. Wat ten koste gaat van de natuur en van de wereld. Daarom bestel ik bijvoorbeeld al jaren mijn boodschappen bij Odin en eet ik grotendeels vegetarisch.
Ik proef het meestal duidelijk wanneer iets biologisch is geteeld. Er zit gewoonweg veel meer smaak aan. Ga het vooral voor jezelf eens verkennen. En ook ook bewust, met aandacht, en leer daarmee aanvoelen wat wel en niet goed voor je is.
Kies voor duurzaam
Natuurlijk is het fijn om mooie spullen te hebben en iets voor jezelf of een ander te kopen. Maar wees eerlijk tegen jezelf. Heb je het echt nodig? Maakt het je echt gelukkig? Of gebruik je het om een gat te vullen wat niet te vullen is? De rijkste miljonairs kunnen diep ongelukkig zijn.
Persoonlijk merk ik dat ik heel bewust kies wat ik koop of juist niet koop. Veel spullen koop ik tweedehands. Ook merk ik hoe fijn ik het eigenlijk vindt om niet zoveel spullen in huis te hebben. En alles wat ik niet koop hoeft ook niet geproduceerd te worden.
Sta daarnaast ook stil bij hoe een product is geproduceerd.Welke producten je koopt bepaalt namelijk welke bedrijven je ondersteunt. En daarmee heb je indirect invloed op hoe die bedrijven omgaan met onder andere het milieu en hun medewerkers. Zo kun je hier bijvoorbeeld de duurzaamheid van kledingmerken checken. Ik merk zelf dat het mij niet alleen een beter gevoel geeft, maar dat ik vaak ook betere service krijg, betere kwaliteit en daardoor vaak minder kleding hoef te kopen. Je kent vast wel de uitspraak ‘Goedkoop is duurkoop.’
Zo kun je op allerlei vlakken kiezen voor duurzaamheid, zoals op het gebied van voeding, producten als kleding, je dagelijks vervoer en je woning. Vraag jezelf af: wat is belangrijker? Kwaliteit of kwantiteit? Zo goedkoop mogelijk of zo eerlijk en duurzaam mogelijk?
Ga bewust om met (social) media
Wanneer je ‘The social dilemma’ hebt gezien, kun je het niet links laten liggen: het effect van social media op ons en onze kinderen. Zo is een verontrustend gegeven dat met de toename van het gebruik van social media, onder tieners en jongeren ook het aantal zelfmoorden en zelfbeschadigingen lijkt te stijgen.
Maar kijk simpelweg eens naar jouw eigen leven. Hoe ga jij om met social media? Kun jij je telefoon een dag uitzetten? Is het een tool die je gebruikt of gebruikt deze tool jou?
Zelf heb ik een tijd terug al mijn Facebook-account verwijderd en Instagram ben ik nooit aan begonnen. Ook kies ik ervoor om binnenkort helemaal te stoppen met Whatsapp en over te stappen op Signal. Tot slot gebruik ik een andere zoekmachine als Ecosia die geheel transparant is, je gegevens niet doorverkoopt of je zoekgedrag trackt en die ook nog eens bomen aanplant van het geld wat verdient wordt met advertenties.
Nu hoef je niet gelijk te stoppen met social media. Het heeft zeker z’n voordelen en kan mensen ook juist bij elkaar brengen en verbinden. Deze keuze is uiteraard aan jou. Alleen vraag jezelf eens af: controleren deze media jou of jij hen?
Kies een duurzame bank
Zelfs met de keuze van je bank heb je invloed op de wereld, want waar wordt jouw geld in geïnvesteerd? In hoeverre houdt jouw bank rekening met duurzaamheid, dierenwelzijn en mensenrechten? Sommige banken investeren bijvoorbeeld nog in wapens, is dat wat je wilt? Zelf kies ik al jaren voor de Triodosbank en daar ben ik heel tevreden over.
Doneer effectief
Of dat nu in tijd is of in geld. Want weet je ‘Geven maakt gelukkig’. Het geeft je niet alleen een goed gevoel, maar is ook nog eens goed voor je gezondheid.
Recent ben ik voor mezelf eens gaan verkennen hoe ik zo effectief mogelijk geld zou kunnen doneren. Daarbij kwam ik de volgende website tegen: doneereffectief.nl. Hier kun je op verschillende gebieden kijken hoe je zo effectief mogelijk kunt doneren.
Heb je het wat minder ruim? Doneer dan je tijd in de vorm van bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.
Reflecteer regelmatig
En tot slot, sta met regelmaat stil bij wie je wilt zijn en wat je wilt in je leven. Misschien wel elke dag. Want zowel jij als de wereld verandert continu. Wat je vandaag belangrijk vindt, is morgen misschien niet zo relevant meer. Waar wil je naartoe? Wie wil je zijn? Maak je nog dagelijkse keuzes die hierbij passen? Door te reflecteren kun je bijsturen waar nodig, ga je zien wat werkt en wat niet werkt, en waar je groeimogelijkheden liggen.
Hoe ik dit doe is door dagelijks aan het einde van de dag bij een aantal vragen stil te staan en de antwoorden op te schrijven in een journal. Vragen zoals:
- Wat is het grootste inzicht dat ik vandaag heb gehad?
- Waar wil ik mezelf op dit moment aan herinneren?
- Hoe wil ik morgen groeien?
Bedenk je eigen set aan vragen, en maak hier met regelmaat tijd voor vrij.
Het begint bij jezelf
Dit zijn een aantal suggesties en keuzes die ik zelf maak. Zie het niet als geboden die je moet naleven, maar als richtlijnen die jou helpen om goed voor jezelf en voor de wereld te zorgen. Het is uiteraard aan jou om je eigen keuzes te maken.
Uiteindelijk begint en eindigt het bij jezelf. Het gaat puur om de keuzes die jij zelf maakt, want de enige persoon waar je echt invloed op hebt, ben jij zelf. En jij staat niet los van de wereld, maar bent er een belangrijk onderdeel van.
Dus doe wat je kunt, voor jezelf, je medemens en de aarde. Jij kunt zelf het voortouw nemen en een voorbeeld zijn voor anderen. Uiteindelijk begint elke grote verandering van jezelf of in de wereld klein, bij de keuzes die jij dagelijks maakt. En vraag jezelf dan eens af: dragen deze keuzes bij aan wie jij wilt zijn en wat jij in de wereld wilt brengen? Of zoals Gandhi mooi zei:
‘Be the change you wish to see in the world.’
Mahatma Gandhi
Dit artikel verscheen als eerste op silenz.nl
